Τήνος Ιστορία & Παραδόσεις
Ιστορικό Περίγραμμα
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, η Τήνος κατά την αρχαιότητα αναφερόταν ως Οφιούσα, λόγω της ύπαρξης πολλών φιδιών στο νησί.
Η σημερινή ονομασία κατά πάσα πιθανότητα, οφείλεται στον Τήνο, τον πρώτο οικιστή της ή σε κάποια ρίζα Φοινικικής λέξης που σημαίνει «φίδι».
Πάντα σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το νησί είχε κατοικηθεί από την εποχή του Χαλκού.
Ως πρώτοι κάτοικοι αναφέρονται οι Φοίνικες.
Γύρω στα 1000 π.Χ. κατοικήθηκε από Ίωνες, ενώ από τον 8ο έως τον 7ο π.Χ. αιώνα, βρισκόταν υπό την κυριαρχία της Ερέτριας.
Τα έργα του Αινησιδήμου «Τηνιακά» και του Αριστοτέλη «Πολιτεία Τηνίων», αφορούσαν την αρχαία Τήνο, όμως δυστυχώς κανένα από αυτά δεν έχει διασωθεί.
Το 1204 κατακτήθηκε από τους Βενετούς αδελφούς Ανδρέα και Ιερεμία Γκίζι.
Η δυναστεία αυτή κυβέρνησε το νησί μέχρι το 1390 και το γαλούχησε στον καθολικισμό σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ονομάστηκε «Νησί του Πάπα»
Η Τήνος κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, διέφερε πολύ σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, καθότι είχε αρκετές ελευθερίες και σημαντικά προνόμια σε θέματα θρησκείας, πολιτισμού και ενδυμασίας.
Είχε επιτραπεί στους Τηνίους να φορούν την τοπική ενδυμασία τους καθώς και να χτίζουν εκκλησίες και σχολεία.
Απαγορευόταν επίσης η προσέγγιση του Τουρκικού στόλου στο νησί και η παρουσία Τούρκων υπήρξε σχεδόν ανύπαρκτη.
Τήνος Ιστορία & Παραδόσεις
Την εποχή εκείνη η Τήνος είχε γνωρίσει σημαντική ακμή, καθώς υπήρχε ουσιαστική αυτοδιοίκηση από 4 αιρετούς προεστούς που αποτελούσαν την ανώτατη πολιτική και διοικητική εξουσία της.
Χάρη στα ειδικά προνόμια που απολάμβανε το νησί, εξελίχθηκε ως οικονομική πρωτεύουσα των Κυκλάδων.
Η επανάσταση στην Τήνο κηρύχθηκε στις 20 Απριλίου του 1821.
Η προσφορά της στον απελευθερωτικό αγώνα, τόσο σε έμψυχο υλικό όσο και σε χρηματικές εισφορές υπήρξε μεγάλη.
Στα τέλη Ιανουαρίου 1823, βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας, πράγμα που θεωρήθηκε οιωνός σχετικά με την απελευθέρωση των Ελλήνων.
Στη νεότερη ιστορία και συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 1949, σημειώθηκε το άνανδρο χτύπημα του Ελληνικού πλοίου «Έλλη» από τορπίλη Ιταλικού υποβρυχίου.
Το Ελληνικό πλοίο τυλίχθηκε στις φλόγες και κατόπιν βυθίστηκε.
Παραδόσεις | Τοπικές Εκδηλώσεις
Θρησκεία & Πανηγύρια
Τα δύο θρησκεύματα του πληθυσμού της Τήνου, οι ορθόδοξοι και οι καθολικοί συνυπάρχουν αρμονικά.
Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η βαθιά θρησκευτικότητα και η λατρεία τους προς την Παναγία.
Αυτό αποδεικνύεται από το μεγάλο αριθμό ναών που υπάρχουν στο νησί.
Η Τήνος απαριθμεί περίπου 750 εκκλησίες και ξωκλήσια.
Έτσι την ημέρα της γιορτής του Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένος ο κάθε ναός, γίνεται λαμπρός εορτασμός και ακολουθεί μεγάλο πανηγύρι, κυρίως στα χωριά του νησιού.
Την ημέρα εκείνη, τα σπίτια είναι ανοιχτά σε όλους – ντόπιους και μη – και τα τραπέζια γεμάτα από εκλεκτά τοπικά εδέσματα.
Από τα θρησκευτικά πανηγύρια την πρωτοκαθεδρία κρατούν αυτό της Μεγαλόχαρης, στην πόλη της Τήνου, στις 25 Μαρτίου και στις 15 Αυγούστου.
Μεγάλο πανηγύρι είναι επίσης αυτό της Παναγίας της Βρυσιώτισσας για τους καθολικούς, που γίνεται το Δεκαπενταύγουστο καθώς και κατά την πρώτη Κυριακή του Μαΐου.
Το Σεπτέμβριο γίνονται επίσης πανηγύρια στο Φαλατάδο για την παραγωγή ρακί, ενώ σημαντικό τοπικό έθιμο είναι και τα χοιροσφάγια το Νοέμβριο.
Τήνος Ιστορία & Παραδόσεις
Τοπική Κουζίνα & Προϊόντα
Η Τηνιακή κουζίνα έχει μεγάλη παράδοση και ιστορία.
Σε ολόκληρο το νησί, τόσο στην πρωτεύουσα, στα χωριά όσο και στους παραθαλάσσιους οικισμούς λειτουργούν πολλά εστιατόρια, ταβέρνες και μεζεδοπωλεία όπου μπορείτε να απολαύσετε πραγματικά πολύ νόστιμα πιάτα από την φημισμένη τοπική κουζίνα και φυσικά φρέσκο ψάρι.
Κατά την παραμονή σας στο νησί, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε κάποιες από τις γευστικές Τηνιακές πανδαισίες.
Κάποιες από αυτές είναι η λούζα, το λουκάνικο, οι πατατοκεφτέδες, τα σπιτικά λαζάνια και η λαχταριστή ομελέτα φουρτάλια.
Μπορείτε να συνοδεύσετε το φαγητό σας με κάποια σαλάτα που θα περιέχει λιαστές ντομάτες, κάπαρη μαζί με τα φύλλα της και κάποια από τα φημισμένα Τηνιακά τυριά.
Από τα τελευταία ξεχωρίζουν η κοπανιστή, ένα μαλακό τυρί σαν αλοιφή με έντονη, πιπεράτη και πικάντικη γεύση, η γραβιέρα, η μυζήθρα και πολλά ακόμη.
Από τα μοναδικά Τηνιακά γλυκά ξεχωρίζουν τα αμυγδαλωτά, τα λυχναράκια, τα παστέλια, τα ψαράκια, οι μπεζέδες και το μελοκάρυδο με βάση το ξακουστό θυμαρίσιο μέλι.
Επίσης στον εύφορο κάμπο της Κώμης παράγονται εξαιρετικής ποιότητας αγκινάρες.
Τήνος Ιστορία & Παραδόσεις
Αρχιτεκτονική & Γλυπτική
Η Τήνος είναι γνωστή επίσης και ως νησί της τέχνης, καθώς είναι πλούσια στην καλλιτεχνική παράδοση και ανέδειξε σημαντικό αριθμό επώνυμων ζωγράφων και γλυπτών.
Κάποιοι από αυτούς υπήρξαν ο Νικηφόρος Λύτρας, ο Λάζαρος Λαμέρας, ο Νικόλαος Γαΐτης, ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Νικόλαος Γύζης και άλλοι.
Η καλλιτεχνία και ιδιαίτερα η γλυπτική, άνθησε από πολύ παλιά στο νησί, πράγμα που εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι και σήμερα.
Εξάλλου και ο πατέρας του πασίγνωστου γλύπτη Φειδία ήταν Τηνιακός.
Πάνω από 1000 τεχνίτες μαρμαράδες με εργαλεία τη σμίλη και το Τηνιακό μάρμαρο δημιούργησαν μοναδικά έργα τέχνης.
Τα αριστουργηματικά αυτά έργα ξεχειλίζουν σε κάθε γωνία του νησιού όπως σε σιντριβάνια, σε βρύσες, σε τέμπλα εκκλησιών, σε μαρμάρινα αετώματα, σε υπέρθυρα και σε οικόσημα πάνω από πόρτες.
Τήνος Αρχιτεκτονική
Τα Τηνιακά σπίτια χωρίζονταν στα αρχοντόσπιτα και στα λαϊκά και διακρίνονταν ανάλογα με την κοινωνική θέση του ιδιοκτήτη τους.
Η βενετσιάνικη επίδραση περιορίζεται σε μερικές μαρμάρινες κολόνες, λότζιες και ανάγλυφες πλάκες.
Το παραδοσιακό Τηνιακό αρχοντικό χαρακτηρίζεται από λειτουργικότητα και είναι χτισμένο με βάση την τυπική Κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική.
Στο εξωτερικό τμήμα του κυριαρχούν το λευκό και το μπλε χρώμα.
Τα υπέρθυρα κοσμούν τις πόρτες και τα παράθυρα, ενώ η εξωτερική σκάλα ενώνει τον κάτω με τον επάνω όροφο.
Το εσωτερικό του σπιτιού συνήθως αποτελείται από μία ευρύχωρη αίθουσα υποδοχής, μικρά δωμάτια και κουζίνα με τζάκι.
Η αυλή είναι τοποθετημένη στην πρόσοψη του σπιτιού.
Οι λαϊκές και αγροτικές κατοικίες είναι συνήθως σε σχήμα Γ ή και μακρόστενες
Η σημερινή πόλη διατηρεί μερικά από τα στοιχεία αυτά, αλλά λόγω της μεγάλης της επέκτασης έχουν προστεθεί και πολλά νέα κτίρια.